^{* «Ο κ. Νικόλαος Θεοτόκης είναι υιός του αειμνήστου πρωθυπουργού της Ελλάδος Γεωργίου Θεοτόκη, όστις κατά το 1913 ανήγγειλεν εις την Α. Μ. τον Γερμανόν Αυτοκράτορα την ανάβασιν εις τον θρόνον του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Ο κ. Νικόλαος Θεοτόκης διωρίσθη τον Ιούνιον του 1916 πρεσβευτής της Ελλάδος εν Βερολίνω, αφού πρότερον είχε χρηματίσει ακόλουθος της εν Βερολίνω Ελληνικής Πρεσβείας. Ο κ. Θεοτόκης, ο οποίος απολαύει μεγίστης εκτιμήσεως παρά των γερμανικών διπλωματικών και κυβερνητικών κύκλων, ως και της κοινωνίας του Βερολίνου, μόλις έμαθε την επάνοδον του Βενιζέλου εις την αρχήν, υπέβαλε την παραίτησήν του και χωρίς να αναμείνη την απάντησιν της κυβερνήσεως, παρέδωσε την υπηρεσίαν της πρεσβείας εις τον α΄ γραμματέα αυτής. Ήδη θα διαμείνη εις τον Σεν Μορίτς της Ελβετίας.»
(Από τα «ΝΕΑ ΤΟΥ GÖRLITZ» 22 Ιουνίου/5 Ιουλίου 1917, αρχείο Κ.Μ.)}



  Το ψύχος όσο πάει και δυναμώνει. Μπήκαμε στον Οκτώβριο. Σήμερα 4 του μηνός, μας επεσκέφθη ο Διοικητής του Συν/τος Φλωριάς Δημοσθένης. Μας ρώτησε πως τα περνάμε. Αφού είπαμε λίγο-πολύ τα παραπονά μας, μας απήντησε ότι, όπως περνάμε ημείς, περνούν και αυτοί. Ενώ ως είναι γνωστόν, αυτοί τα περνούν ωραία από πάσης απόψεως, εν συγκρίσει με ημάς και την κατάστασιι. Το σωστό είναι ότι όλα τα είδη είναι με δελτίον. Αλλά μερικοί αποφασιστικοί, βοηθούμενοι & από τις φιλενάδες τους που απέκτησαν εν τω μεταξύ, κάμουν μαύρη αγορά. Στην μαύρη αγορά ό,τι θέλεις το βρίσκεις, μονάχα μάρκα να έχεις. Όσοι έχουν λεπτά, κάπως καλύτερα τρώνε στα ρεστωράν. Συνήθως κρέας κουνέλι που μπορεί να είναι και ψιψίνα... Και κρέας βιδέλου, που κι αυτό μεταφράζεται σε αλόγου. Δεν βαριούνται πολλοί μαυραγορίτες να τραβούν & προς τα πλησίον χωριά γιά αυγά και βούτυρο. Μα στην κατάστασι που βρισκόμαστε κι ο μαυραγοριτισμός κάτι το καλό κάνει. Το κρέας πωλείται 25 μάρκα το κιλό, ο καφές 70 μάρκα, το λίπος 60-70 μάρκα, μιά ρέγγα 60 πφένιγκ, 1 λεμόνι 20 πφένιγκ, τα σταφύλια 4-5 μάρκα, 1 πάκο σύκα 250 γραμμ. 3 μάρκα, 1 κονιάκ 30 πφένιγκ.

  - 5 Οκτ/βρίου 1916 -
Αρχίσαμε να βγαίνωμε περίπολοι μικταί. Οι Γερμανοί με την τσιμπούκα στο στόμα, με την κεφάλα σκυμμένη και με τις βαρειές...

- 37 -

... μπότες, όπως είναι και λίγο ηλικιωμένοι, σέρνονται βαρείς & αμίλητοι.

  Εν τω μεταξύ, ο καιρός χειροτερεύει. Το πρώτο χιόνι & η παγωνιά μας τρυπάνε το κορμί. Σίγουρα αυτός ο χειμώνας πολλούς από μας θα ξεκάνη. Πάρα πολλοί άρρωστοι στα Νοσοκομεία. Πλευρίτιδες & πνευμονίες & πολλοί φυματικοί.

  7-10-16. Πολλοί στρατιώται του 23ου & του 37ου Συν/τος, ως & άλλων Συν/των, συγκεντρωθέντες προ των μαγειρείων, άρχισαν με φωνές να ζητούν ψωμί και καλλίτερο φαγητό.

  Σήμερα διαβάστηκε Διαταγή του Σώματος, ότι τρεις (3) φαντάροι Έλληνες, επειδή έχασαν τον προανατολισμόν τους, τους περιμάζεψε ένας Γερμανός και τους εφιλοξένησε στο σπίτι του, αλλά επειδή εξόδευσε περί τα 2.40 μάρκα, ζητούσε να του τα δώσουν. Και έτσι η διαταγή του Σώματος απηθανάτησε τα... χοβαρδαλίκια του Γερμανού.

_{΄Αφιξη Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη 10.10.1916
(Αρχείο Κ. Α.)}

  12-10-16. Σήμερα συνεργείον κινηματογραφιστών παίρνει διάφορες σκηνές απ΄ τη ζωή των Ελλήνων στο στρατόπεδο. Αλλού γυμνάζονται, αλλού επιδίδονται στον αθλητισμό, αλλού χορεύουν, αλλού ποτίζουν & τόσα άλλα, πάντοτε εννοείται κατ΄ επιταγήν των αξιωματικών.

_{Χορεύοντας τον Τσάμικο, συνοδεία κλαρίνων και ντεφιού
(Οικογενειακό αρχείο Νικολάου Τσάπα)}

  Σήμερα μας επεσκέφθησαν ο πρεσβευτής κ. Θεοτόκης, ο κ. Χατζόπουλος και πολλοί ανώτεροι αξ/κοί. Πλείσται διαδόσεις κυκλοφορούν γιά αναχώρησι. Πάντως παρατηρείται κάποια ιδιαιτέρα κίνησις.

  Αι εφημερίδαι αγγέλουν την εκκένωσιν της Ανατ. Μακεδονίας υπό των ξένων στρατευμάτων.

  16-8/βρίου 1916. Σήμερα απεβίωσε στο Νοσοκομείον ο Στρατιώτης Ευστάθιος Φιλίππου του 2ου λόχου, 19ου Συν/τος από την Κερασιά του Βόλου, από διπλή πνευμονία. Ήταν ο πρώτος νεκρός.

  Την κηδεία του παρηκολούθησαν όλοι οι αξιωματικοί του Συν/τος, ο κ. Χατζόπουλος, ο μέραρχος & ο κ. Φλωριάς, Διοικητής του Συν/τος, ο οποίος εξεφώνησε τον επικήδειον. Ήμουν επικεφαλής της τιμητικής φρουράς.

  Ο Έλλην Πρόξενος στο Αννόβερο & καπνοβιομήχανος κ. Κωνσταντίνου, εδώρησε 100 χιλ. μάρκα, 40.000 σιγαρέττα διά τους αξιωματικούς, 80.000 σιγαρέττα & 1000 κουτιά καπνού χύμα των 50 γραμ. διά τους στρατιώτας.

_{Η καθημερινή, μισοσέλιδη διαφήμιση των "Σιγαρέττων Κώνσταντιν"
στην Ελληνική εφημερίδα «Τα Νέα του Görlitz»
(Αρχείο Κ.Μ.)}

^{*«Ο Αγγελής Κωνσταντίνου διορίστηκε άμισθος Πρόξενος β΄ τάξεως στο Ανόβερο στις 20 Μαΐου 1912, οπότε και ιδρύθηκε το άμισθο Προξενείο με Βασιλικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 159/Α, 25/5/1912). Στη συνέχεια, προφανώς μετά την παραίτηση του Βασιλιά Κωνσταντίνου, απαλλάχθηκε των καθηκόντων του. Δυστυχώς, δεν έχουν ανευρεθεί τα σχετικά έγγραφα. Στην επιτηρίδα, όμως, των υπαλλήλων του Υπουργείου των Εξωτερικών του 1918 (εξεδόθη τον Ιανουάριο του 1918), η θέση του Προξένου στο Ανόβερο εμφανίζεται κενή. Ο Α. Κωνσταντίνου στη συνέχεια διορίστηκε ξανά ως άμισθος Πρόξενος α΄ τάξεως στο Ανόβερο στις 2 Δεκεμβρίου 1920, ενώ στις 24 Οκτωβρίου 1921 διορίστηκε άμισθος Γενικός Πρόξενος στο Βερολίνο. Στις 10 Ιανουαρίου 1923 καταργήθηκε το Γενικό Προξενείο Βερολίνου (μετατράπηκε σε Προξενικό Γραφείο της Πρεσβείας) και ο Α. Κωνσταντίνου απολύθηκε με Βασιλικό Διάταγμα. Δυστυχώς δεν κατέσθη δυνατόν να ευρεθούν τα έγγραφα του πρώτου διορισμού του το 1912, τα οποία πιθανόν να έδιδαν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του.»
(πηγή: Υπουργείο Εξωτερικών, Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου)}

- 38 -

  Προχθές, κάποιος ανθ/γός ονόματι ... πήγε να μπή σε κάποιο κατάστημα κάτι να ψωνίση, αλλά απ΄ την αφηρημάδα του, αντί να μπή απ΄ την είσοδο , γελάστηκε απ΄ τους καθρέπτες της προθήκης και μπήκε στην προθήκη, αφού έσπασε ένα πελώριο τζάμι με την κεφάλα του. Φαντασθήτε τώρα τα σχόλια. Και ύστερα τολμούν μερικοί κ.κ. αξιωματικοί να μας κάμουν διδασκαλίες καλής συμπεριφοράς κ.λ.π.

  22-10-16. Σήμερα είχαμε την επίσκεψι του Υπουργού των Στρατιωτικών της Πρωσίας Φρίεριτς. Πολύ νωρίς ο Διοικητής του συντάγματος κ. Φλωριάς μαζί με τους αξιωματικούς του έκαμε επιθεώρησι των λόχων. Ο λοχαγός Παύλου Κων/νος, όταν βρέθηκε στο μέρος 000, που κατά σύμπτωσιν ήσαν όλαι αι θέσεις αναψυχής κατελλημέναι, εφώναξε προσοχή! Οι στρατιώται βέβαια ξαφνιάσθηκαν απ΄ αυτή την απρόοπτη επίσκεψι και μερικοί χωρίς να το σκεφθούν, μαζεύαν τα βρακιά τους.

  ο κ.Φλωριάς αμέσως στραφείς προς τον Πάυλου τον παρατήρησε διά δριμυτάτων λέξεων. Μα τι διάβολο! ο βλάκας και στ΄ αποχωρητήρια χαιρετισμό ήθελε; Αλλά αυτός ο κ. λοχαγός υπήρξε ήρως και σε πολλά άλλα ευτράπελα. Π.χ. προχθές και σήμερα γίνεται έρευνα στους λόχους διά να βρούν τυχόν στρατιωτικά είδη πλεονάζοντα, τα οποία πολλοί στρατιώται τα είχαν πράγματι παρμένα από τις αποθήκες Καβάλλας. Κάτι κουβέρτες-χλαίνες, κανένα πιστόλι κ.λ.π. Ο λοχαγός Παύλου, εκνευρισμένος κι από άλλες γκάφες, άρχισε να βρίζη, οι στρατιώται με τη στάσι τους έδειξαν πως τον περιφρονούν, αυτός μάνιασε και λέγει: «Ο βασιληάς Κωνσταντίνος ήξερε και δεν έκαμε πόλεμον, γιατί είχε να κάμη με μαγκούφηδες». Τότε σκάσαν μερικοί στα γέλοια. Ε! αυτό ήταν που τον έκαμε Βεζούβιο!..

  Το Görlitz, επειδή είναι στο μέσον της Ευρώπης, στην 15ην ζώνην του μεσημβρινού, κανονίζεται με την τοπική ώρα και η ώρα της Ευρώπης.

  Από τας 17 8/βρίου 1916 κυκλοφορεί και μιά εφημεριδούλα με τίτλον «Νέα του Görlitz» με μεταφραστή τον λοχίαν Διονύσιο Αγαπητό...

_{«ΝΕΑ ΤΟΥ GÖRLITZ», πρωτοσέλιδο της Παρασκευής 23 Ιουνίου/6 Ιουλίου του 1917
(παλιό & νέο ημερολόγιο, διαφορά δεκατριών ημερών)
(Αρχείο Κ.Μ.)}

- 39 -

...του μηχανικού και εκδότη τον οίκο Γκλάουμπερ & Υιός. Σ΄ αυτή την εφημεριδούλα εργάζονται προς το παρόν τρεις (3) τυπογράφοι στρατιώται. Δεν αποκλείεται αργότερα να ζητηθούν και άλλοι, εφόσον το φυλλαράκι αυτό βγή σε μεγαλύτερο σχήμα. Πάντως υπάρχει μιά ελπίδα γιά να εργασθώ, οπότε με ΄κείνα που θα κερδίζω να βελτιώσω το φαγητό μου.

  Σήμερα, 23 του μηνός 8/βρίου και Κυριακή μέρα, μας έδωσαν έξοδο απ΄ το Στρατόπεδο. Γέμισαν τα ρεστωράν, οι μπύρες και τα λοιπά κέντρα από Έλληνας. Τα κοριτσόπουλα σε συναγερμό! Όλοι οι φαντάροι και οι πιό κουτοί «χαζοί», γιατί έχουμε και τέτοιους, έχουν τη φιλεναδίτσα τους. Αυτές σώζουν πάρα πολύ την κατάστασι. Μας κουβαλούν απ΄ τα χωριά των ό,τι καλό γιά φαγητό. Αγάπη είναι αυτή, θυσία τα πάντα...Αι εφημερίδαι δημοσιεύουν σήμερον την πληροφορίαν ότι παρά την Βέρροιαν και την Κατερίνην έλαβον χώραν συγκρούσεις μεταξύ Βενιζελικών και Κωνσταντινικών.

  Αι 100 δραχμαί εξαργυρώνονται τώρα με 95 μάρκα.

  26 8/βρίου 1916 του αγίου Δημητρίου. Είχαμε πλύσιμο ρούχων στα πλυντήρια. Μας ειδοποίησαν ότι όσοι θέλουν χρήματα απ΄ τους δικούς των, να δηλώσουν & με ονομαστικήν κατάστασιν η Πρεσβεία θα φροντίση. Αν και αυτό είναι δύσκολο να γίνη, γιατί οι Αγγλογάλλοι παντού έχουν πιάσει τα πόστα. Έχουμε τρία (3) χρόνια τώρα συνέχεια στρατιώτες. Τα σπίτια μας είναι εξηντλημένα οικονομικώς, ημείς ζητούμε να μας στείλουν. Από που να περισσεύσουν; Αντί να τους βοηθήσουμε ημείς, ζητούμε, ως πότε;

  Κάθε Παρασκευή όλη η VII Μεραρχία κάμει γυμνάσια 1 1/2 ώρα μακριά απ΄ το Görlitz.

  Αι Γερμανικαί εφημερίδαι αρχίζουν να λένε στα ανακοινωθέντα συγκαλυμμένας τας ήττας των σ΄ όλα τα μέτωπα.

  Το ψωμί που τρώμε έχει μέσα πολύ πατάτα. Το διατηρούν όμως νωπότατον.

  Σήμερα 30-10-16 ηυτοκτόνησε με φωταέριον ο Ταγματάρχης του 22ου Συντάγματος Ζαχαρίου, εντός του δωματίου.

- 40 -

Τα επεισόδια με τους Γερμανούς πληθύνονται.

  Στη Χάϊλιγκε Γκράμπ Στράσσε επεσκέφθην ένα μεγάλο μνημείον που αναπαριστά τον 'Αγιον Τάφον. Τούτο αποτελείται από (3) τρία οικοδομήματα, τον ναόν του αγίου Τάφου, του Σταυρού και του Μύρου. Αυτό το μνημείον υπενθυμίζει τον Γολγοθά, το ρήγμα που εγένετο από τον σεισμόν με όλας τας μαρτυρίας των παθών του Χριστού.

  Ημερήσια διαταγή του Δ΄ Σώματος Στρατού μας ανακοινοί, ότι στο εξής θα υπαγόμεθα υπό τας διαταγάς του Αυτοκρατορικού Υπουργείου των Στρατιωτικών της Γερμανίας & ότι αναγνωρίζει ως Σωματάρχην του Δ΄ Σ. Στρατού τον συν/ρχην του Πυροβολικού κ. Ι. Χατζόπουλον. Επίσης η διαταγή αναφέρει ότι πάσα παρεκτροπή ή οποιονδήποτε ποινικόν αδίκημα αξιωματικού και οπλιτών θα δικάζονται από Γερμανικά στρατοδικεία.

  Τα «Νεα του Görlitz» γράφουν σήμερον 1ην Ν/βρίου ότι ο Βόλος γίνεται προσωρινή πρωτεύγουσα της φυγάδος Σερβικής Κυβερνήσεως.

  Ο στολίσκος των Ελλην. αντιτορπιλλικών κατελήφθη υπό των Γάλλων και υψώθη επ΄ αυτών η Γαλλική Σημαία. Όλαι δε αι νέαι χώραι θα γίνουν Δημοκρατία με πρόεδρον αυτής τον Βενιζέλον.

  Ο χειμών όλο και βαρύτερος. Το ψύχος δριμύτατον. Καθημερινώς χιονίζει.

  Σήμερον 2/11/16 εκηδεύθη με μεγάλες τιμές ο ταγματάρχης Μελέτιος Ζαχαρίου, που απεβίωσε προχθές από ασφυξία εξ αεριόφωτος.

  3/11/16 Τα δώρα του καπνοβιομηχάνου Κωνσταντίνου σήμερα διενεμήθησαν.

  4/11/16 Από τας 4-6 απόγευμα ήμουν περίπολος. Το χιόνι έχει φθάσει σε ύψος 0,20 του μ., το ψύχος πολύ δυνατό. Οι Γερμανοί το χιόνι το χαίρονται και το γλεντούν θηλυκοί και αρσενικοί, μικροί - μεγάλοι τρέχουν με παγοπέδιλα. Σιγά-σιγά & οι Έλληνες αρχίζουν να παγοδρομούν.

  Τους υπαξ/τικούς δυό φορές την εβδομάδα ξεχωριστά γυμνάσια, θεωρίες περί πολυβόλων, χαρτογραφικά & λογιστικά.

  Το ανακοινωθέν του Γερμ. Στρατηγείου αναφέρει την απώλειαν του Μοναστηρίου & ήττας εις το Δυτ. Μέτωπον.

Πατήστε εδώ για την συνέχεια

(2007-2009©Κωνσταντίνος Ανδρικόπουλος)

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση - με οποιοδήποτε μέσο - μέρους ή του συνόλου της εργασίας χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα.

*******